KİTAP KÖYLERİ
Günümüzün donanımlı bireyleri yaşamanın anlam arayışının farkındalığına erken ulaşmışlardır. İnsanların, meslek hayatlarının dışında, keyif verici, dinlendirici bir uğraş olarak yaptıkları işlere biz hobi ismini vermişiz. Bu hobi bazıları için seyahat bazıları için deniz tutkusu olabilir. Kimi güzel sanatların bir dalını kimi sadece okumayı hobi olarak seçebilir. Hatta yemek yapmayı veya kitap yazmayı dahi tercih edebilir. Önemli olan vaktini severek değerlendirebileceği ve bunu yaparken huzur duyabileceği bir konunun farkındalığına ulaşabilmesi. Bu günkü yazımda, hobisi okumak ve gezip görmek olan kişilerin ilgi duyacağı bir konuya değineceğim. Çoğumuzun pek alışık olmadığı bir kavram olsa da yaşadığımız dünyada, “kitap kasabası” ve “kitap köyü” diye nitelenen yerleşim merkezleri de bulunuyor. Özgün ve yerel kitapçıların, kitap tezgâhlarının veya orijinal kitapçı dükkânlarının bulunduğu bu kasaba ve köyler artık ziyaretçilerini ağırlıyor. Bu köy ve kasabaları sizlerle tanıştırmak istiyorum.
HAY-ON-WYE KASABASI (GALLER)
Galler – İngiltere sınırında konuşlanmış olan Hay-on-Wye, adeta Disneyland Park’tan bir köşe gibi. Bana sorarsanız ergenler için tasarlanmış tam bir masal kasabası. Kitap koleksiyoncularının adını ezbere bildiği bu kasabanın açık havada yapılan kitap mezatları oldukça ilgi çekici. Hay-On-Wye, dünyanın en eski ve en tanınmış kitap kasabası. Londra’dan üç saatlik bir yolculuk yaparak ulaşılıyor. Kasabada Mayıs ve Haziran ayları arasında dünyanın en önemli kitap festivali olarak da kabul edilen, "Hay Festival of Arts and Literature" geleneksel bir hale gelmiş. 1.600 nüfuslu kasaba, ev sahipliği yaptığı birçok sahaf ve kitapevlerinin yanı sıra sizlere çok mütevazı antikacı dükkânlarıyla da hizmet veriyor. Dar sokakları, birkaç katlı taş ve ahşap konutları, tarihi saat kulesi, kilisesi ve kasabanın tam ortasındaki küçük tarihi kalesiyle, Wye Nehri kenarına kurulu Hay-on-Wye kasabası gerçekten görülmeye değer nitelikte. Hay-on-Wye kasabası ikinci el kitap ticareti için önemli bir merkez. Buraya kadar gelip kitap kokuları arasında dolaşmak bile harika.
URUEÑA KÖYÜ (İSPANYA)
Urueña Köyü, orta çağdan kalma gizemli ve büyüleyici atmosferiyle, gelen ziyaretçilerini daha ilk anda kendisine hayran bırakıyor. Köye ulaştığınızda, bir sur ve kale karşılıyor gelen misafirleri. Oldukça küçük bir köy, gezip görmek için fazla yorulmak gerekmiyor. Başkent Madrid’ten iki saatlik bir otomobil yolculuğu ile bu güzel köye ulaşabiliyorsunuz. Urueña Köyünde 200 kişi yaşıyor. Buna karşılık bu köy içinde binlerce kitabı barındırıyor. Bu küçücük köyde birbirinden farklı tam on iki kitap satan sahaf dükkânı bulunuyor. Bunların her yıl düzenledikleri birbirinden renkli güzel etkinlikler yapılıyor. Kitapçıların bir çoğu belirli konular üzerine ihtisaslaşmış adeta tematik diyebileceğimiz kitaplarla doldurmuşlar dükkanlarını. Örneğin içinde şarapların geçtiği bilim kurgu romanlarını bir kitapçı da, boğa güreşlerinin ayrıntılarını içeren eserleri bir diğer kitapçı da, çok farklı klasik eserleri de karşısında bulunan başka bir kitapçı dükkanında bulabiliyorsunuz. Ayrıca okuma, yazma uygulamaları için tahsis edilen özel bölümler de düzenlenmiş. İspanyollar bu sebeple, Urueña Köyüne, "Villa del Libro" (Kitap Köyü) lakabını takmışlar. Köyün merkezinde konuşlanan mekanın işlevi çok. Buradaki mekan hem kitabevi, hem kütüphane hem de dinlenme ve konaklama hizmeti veren hoş ve sevimli bir tesis. Urueña Köyü, Valladolid Havaalanı’na da sadece 28 km uzaklıkta. Edebiyatı seven ve İspanya’ya tur planlayanlar için kaçırılmaması gereken bir mekân.
Bécherel Köyü (Fransa)
Bécherel Köyü, Fransa'nın kuzeyinde yer alan, Ille-et-Vilaine bölgesinde konuşlanmış Rennes şehrinin şirin bir köyüdür. Kitap konu edildiğinde Avrupa’da akla ilk gelen köylerin arasında gelir. Çevresinde yer alan kırsal doğal alanların lirik manzarası usta Fransız mimarlarının da katkısıyla ziyaretçilerin ister istemez romantikleşmesine yol açıyor. Yaklaşık 700 kişinin yaşadığı bu kasabada toplam 15 sahaf dükkanı, 2 sanat galerisi ve içinde kitap satışı da yapılan 10’a yakın şirin kafe barındırıyor. Kısacası Bécherel bir sanat köyü adeta. Köyün tarihi, 12. yüzyıla dayanıyor. Yakın çevresinde, "Cité du Livre" (Kitaplı Kasaba) olarak ta tanımlanıyor. Kasabada her sene Paskalya döneminde düzenlenen kitap festivali geleneksel hale getirilmiş. Her ayın ilk Pazar günlerinde, kitap pazarı etkinlikleri yapılıyor. Hafta sonları gerçekleştirilen şiir okumaları, yazarlarla yapılan sohbet ve söyleşiler, okuma eylemini paylaşma arzusuyla yapılan bu tür etkinlikler köyün popüler organizasyonları arasında çok rağbet görüyor. Bécherel Köyünde bulunan kapalı alanlar bir sanat galerisini, açık alanlar ve bahçeler ise açık hava müzesini anımsatıyor. Kısacası Fransa'ya yolu düşen edebiyat düşkünlerinin mutlak görmeleri gereken bir köy. Ayrıca Saint-Jacques Havaalanı köye oldukça yakın bir konumda.
REDU KÖYÜ (BELÇİKA)
Redu, Belçika'nın Lüksemburg eyaletinde, Libin belediyesine bağlı sevimli ve temiz bir köy. Redu Köyünün 400 civarında nüfusu varken köyde 40’ka yakın kitapçı mevcut. Avrupa’nın ilk kitap köylerinden olan Redu, bölgede ikinci el kitaplardan antika kitaplara, çizgi romanlardan herhangi bir edebî esere kadar zengin çeşitliliği ile ün salmış. Satılan kitapların çoğunluğu Fransızca olsa da pek çok farklı dilde de kitaplar bulabilmek mümkün bu köyde. Paskalya zamanı düzenlenen, "Fête du Livre" kitap festivali bölgedeki en önemli aktivitelerin başında geliyor. Bunun yanı sıra kırsalında hoş ve güzel vakit geçirilebilecek mekânlar da mevcut bu arada. Kitapların içine dalıp kaybolmak isteyenler, onların kokularını ruhlarında yaşatmak isteyenler için harika bir kaçış noktası olsa gerek. Brüksel’in 130 kilometre güneydoğusunda yer alan bu köye en yakın havaalanı Brüksel Güney Charleroi’de bulunuyor.
Ne yazık ki ülkemizde buna benzer bir köy ve kasabamız yok. Zaten nasıl olsun ki. Bugüne kadar 23 bin kitabın yasaklandığı göz önüne aldığımızda kitabın silahtan bile daha ürkütücü olduğu ortaya çıkar. Kitaplardan bu denli korkan bir toplumdan da gelişme beklemek sadece hayal olur.