Kos
veya
İstanköy
Italo Calvino, Görünmez Kentler kitabında, “Despina’ya iki türlü gidilir: gemiyle ya da deveyle. Karadan gelene başka, denizden gelene başka görünür kent.” Sözleriyle betimlemiş hayalindeki kasabayı. Gerçekten de Kos’a iki türlü gidilir. Gemiyle ya da uçakla. Ama bu kent denizden gelene de, havadan gelene de aynı güzellikte görünmektedir.
Kos Adası, Bodrum Yarımadası’na 8 deniz mili uzaklıktadır. Ada da bulunan Osmanlı dönemine ait tarihi eserler diğer Yunan adalarına göre hem daha fazla hem de daha iyi korunmuş durumda. Bunda, 1923 te Lozan’da imzalanan mübadele anlaşması kapsamı dışında tutulmuş olup Türk azınlığı barındırmaya devam ediyor olmasının da önemli bir payı bulunuyor. 12 adaların büyüklerinden olan Kos, onların ulaşım merkezi konumunda bulunuyor. Adaya ayak bastığınızda, karşınıza çıkan Kos kalesi sizi ürkütmüyor. Kale, sığ ve korunaklı limanın yanına inşa edilmiş. Heybetli değil ama oldukça iyi durumda. Kalenin arkasında bulunan beyaz badanalı binaları, mor ve pembe renkli begonviller ile süslü sokakları kısa sürede sevdiriveriyor adayı. Ada Hipokrat ismi ile de bütünleşmiş bir durumda. Bu nedenle burada bulunan Hipokrat Ağacı, adanın en önemli simgelerinden biri haline gelmiş. Kalenin bir yanında plajlar uzanırken, arkasında da tarihi eserler bulunuyor. Loziya ve Defterdar camileri tüm zarafetleriyle meydanları süslüyor. Loziya camisini gezerken, şadırvanının arkasında Hipokrat’ın Ağacını da ziyaret edeceksiniz. Bu kısa gezinti dahi adanın temizliği hakkında sizi olumlu düşünmeye yöneltecektir.
Kos Adası’nı keşfetmek için en kolay yol otobüs ile yapılan turlardır. Klimalı otobüs ve İngilizce bilen rehber eşliğinde Asklepion, Hipokrat Ağacı, yel değirmenleri, Kefalos ve Kardamena’yı görebilirsiniz. Şehir turlarını Mayıs ayının başından Ekim ayına kadar düzenli olarak her gün yapılmaktadır. Bu turlar yemekli olup fiyatları 30 € ile 40 € arasında değişmektedir. Tur programı ise şöyledir;
09:00 Kos şehir rehberi ile otelden hareket
09:15 Hipokrat Ağacı ve Şövalye Kalesi
10:00 Eleftherias Meydanı, Arkeoloji Müzesi ve Antik Agora gezisi
10:45 Asklepion’a ziyaret
11:45 Zia Köyü içerisinde yürüyüş ve alışveriş
12:30 Kardamena’ya hareket
13:45 Balık restoranında öğle yemeği
15:00 Kefolas Köyü’ne hareket
15:15 Kos Limanı’na hareket ve tur sonu
Kos Adası’nda Yunan mutfağının güzel örneklerine, her yerde rastlayabilirsiniz. Kos Adası’nda genellikle restoranlar Kos Limanı çevresi ile Mastichari ve Tigaki gibi merkezden uzak bölgelerinde bulunmaktadır. Kos Limanı çevresinde Lofaki Restaurant, Meze Taverna, Ikaros Restaurant, La Prima, Ampavris Taverna, Diamond, Nestoras, Avanti, Kapillio ve Dıonysos Restaurant gibi birçok mekan bulunmaktadır. Ben en son saydığımda birkaç kez yedim ve hiç pişman olmadım. Mastichari çevresinde Argonaftis Taverna, Bravo Beach Restaurant, Kalymanos Tradational Restaurant, Gosia Taverna. Tigaki çevresinde ise Esperos Restaurant, Sagittarius Restaurant, Elia Taverna, La Strega Restaurant gidebileceğiniz mekanlardır. Poriyonlar oldukça büyüktür bu nedenle sipaiş verieken dikkatli olmak gerekir.
Kos Adası’nda alışveriş merkezleri ve dükkânlar yoğun olarak liman bölgesinde ve tarihi Asklepion etrafında yoğunlaşmıştır. Adanın meşhur ürünleri ise şaraptan yapılan peynir, uzo ve şaraptır. Kos yöresine ait otlar, baharatlar ve yerel ürünlerin satıldığı pazar Elefterias Meydanı yakınlarındadır. Yerel ürünlerin yanı sıra seçkin ürün ve markaların bulunduğu alışveriş merkezleri de liman ve çevresinde yer alır. Köylerde ise genellikle el yapımı ürünler ve yerel kıyafetler satılır. Özellikle Zia Köyü’nde hediyelik eşya satan dükkân sayısı oldukça fazladır. Kos adasının bir diğer özelliği de tıp dünyası için çok önemli bir isim olan Hipokrat’ın burada doğmuş olmasıdır. Hatta ilk hastane de bu adada açılmıştır. Avrupalı turistlerin Hipokrat’a karşı aşırı bir ilgileri vardır. Bu nedenle adanın pek çok yerinde Hipokrat heykelleri ya da güzel hediyeliklerine rastlayacaksınız. Adada yaklaşık 3000 Türk yaşamaktadır. Türk nüfusun yoğun olarak Preta Mahallesi’nde konuşlanmıştır. Türkler bu semte Germe ismini vermişler. Burada Türk restoranlarına rastlayabilirsiniz. Adayı en çok Türk turistler ziyaret etmektedir. Bu nedenle esnaf biraz Türkçe bilir. O yüzden Türkçe konuşurken dikkatli olmak gerekir. Kos adası görülmeye değer nitelikte güzel ve sakin bir adadır. Adada kafeler de son derece keyifli ve şirindir. Adanın gezilecek yerleri de merkezdedir. Günübirlik gelenler araba kiralamadan Kos merkezini yürüyerek gezebilir, yakındaki plajlarda denize de girebilir. Turistik yerleri gezdiren aşağıda resmini gördüğünüz mini treni de kullanabilirsiniz. Kos Town isimli bu mini tren adayı çabuk tanımanız için size yardımcı olacaktır. Liman bölgesinden kalkan bu tren turu 6 Euro’dur. Mayıs ve Eylül arası: 10:00 – 14:00 arası tarihi yerler, 18:00 – 22:00 arası ana caddelerde müzikli tur yapar. Her gün ve her yarım saatte bir Liman’dan kalkar ve dolaşım süresi 20 dakikadır. Bu tren ile dünyanın ilk hastanelerinden biri olan Asklepieion’a on beş dakika gibi kısa bir sürede gidebilirsiniz. Yolda da Türk Mahallesini de göreceksiniz.
Tarihi Agora’nın (Pazar yeri) bitişiğindeki Eleftherias Meydanındaki Defterdar Caminin yanında bulunan ve Yunan ile Roma uygarlıklarına ait eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesi de meraklı turistleri beklemektedir. Kos, yeşili bol bir adadır. Sahil kasabaları olan Tigaki ve Marmari plajlarıyla ünlüdür. Görülecek başka bir şey olmadığı için denize girmeyecekseniz gitmeye de gerek yoktur. Zia ise Dikaios dağında, yeşillikler içinde şirin bir köy. Köyün yolu biraz uzak ama yolu oldukça keyiflidir. Dağa tırmanırken manzaranın güzelliği insanın hoşuna gidiyor. Köyün kekik ve keçi peyniri kokan sokakları insanın içini açıyor. Bir zamanlar kendi halinde bir balıkçı kasabası olan Kardamena ise günümüzde kilometrelerce uzunluktaki plajlarına turistlerin akın ettiği gözde bir tatil beldesi durumunda. Kamari ise adanın en güzel plajların olduğu bir bölgedir. Konaklama süreniz yeterli ise özellikle beyaz kumuyla meşhur Paradise plajını görmelisiniz. Bir tepenin üzerinde yer alan Kefalos, Kamari’ye çok yakın ve beyaz evleri ve tertemiz plajlarıyla ilginizi çekecek bir bölgedir. Kos Adası'nda yüzme ve dalış kulüpleri mevcuttur. Sörf yapanlar için de aranan bir yerdir. Bu nedenle adanın bazı bölümlerinde sörf eğitimi veren sörf okulları da bulunur.
Kos’ta kalabileceğiniz çok sayıda otel vardır. Merkezde kalmak istiyorsanız, Catherine, Kosta Place, Astron, Aleksandra, Bristol, Sonia, Dimitris Paritsa ve diğerleri sizleri bekliyor. Bunların içinde Aleksandra 4 yıldızlı ve 2 kişi O.K deniz manzaealı oda 55 Euro. Diğerleri daha da hesaplı. Beklentiniz daha da yüksekse bu kez size Kos Aktis Art oteli öneririz. Akşam yemeği için adadaki en iyi restoranlardan biri Petrino Tavernadır. Sahibi güleç yüzlü Mihailis’in eski bir Türk evini restore ederek yarattığı restoranın bahçesi de çok hoştur. Güzel bir Rum müziği eşliğinde, Grek salatası (Beyaz peynirli çoban salata), sarmısaklı karides ve ızgara kılıç şiş yiyebilirsiniz. Akşam yemeği için manzarası gerçekten güzel olan Olympia 2 'de iyi bir alternatiftir. Göreceksiniz insanlar resim çekmek için ellerinde fotoğraf makineleri ile güneşin batışını bekleşiyorlar. Salaş ama yemekleri güzel bir balıkçı istiyorsanız, Averof Caddesi’ndeki Nick the Fisherman’a gidin. Türkler genellikle “Nick the Fisherman” tercih ediyor. Yemekleri gerçekten lezzetlidir. Menüsünde bulunan "Stuffed calamari with cheese" yani peynir dolgulu kalamar ve "octopus balls" ahtapot köftesini öneririz. Hemen yanında deniz kenarında bulunan Caravelle’da beğenilen bir lokanta, Türkçe menü mevcut ve personel Türkçe konuşuyor. Ayrıca burada canlı müzikte var. Ara sokaklarda kalan Caravan Restaurant’ın sahibi de Hasan usta. Oromedon Taverna biraz uzakta kalıyor, araba ile gidiliyor. Görülmeye değer, son derece sevimli bir mekan. Müşterileri genellikle Rumlar. Gün batımında iki terası da müşterilerle dolup taşıyor. Buraya mutlaka güneş batmadan, hava kararmadan önce gelip manzaranın keyfini çıkarmanızı öneririm. Bayanların çalıştırdığı Aegli Cafe de öğle yemeği için iyi bir alternatiftir. Ama bana sorarsanız Limanın ortasında bulunan Dıonysos Restaurant hem yakın hem hareketli hem de lezzetli bir mekan. Adanın gece hayatı da oldukça hareketlidir. Güneş batınca her yer ışıl ışıl oluyor. Sokaklar ve meydanlar insanlar ile dolup taşıyor. Adadaki birçok mekânının sahibinin Türk olduğunu da fark edeceksiniz. Kos adasında porsiyonlar çok büyüktür, bu nedenle sipariş verirken bunu aklınızdan çıkarmayın.
Safari Rent A Car 'dan Türkçe konuşarak araba kiralayabilirsiniz. Uluslararası ehliyetiniz olmasa da adada araba kiralamak fazla sorun olmuyor. Araba kiralamak istemeyenler için bisiklet ve üstü açık böcek denilen araç kiralamak da mümkün. Bütün yollarda bisiklet yolu bulunduğunu da unutmamak gerekiyor. Kos’ta üç ada turu denilen günlük turlar yapılıyor. Bu turlara katılarak, Kalymnos – Pserimos – Plati gibi üç komşu adayı gezme şansı da bulabilirsiniz. Bu tur, sabah saat 10:00 da limandan hareket ile başlayıp, saat 17:30’da sona eriyor. Kalymnos adasında öğle yemeği de veriliyor. Bu turlar kişi başına 25-35 Euro arası. Fiyat farkı teknelere göre değişiyor. Fazla gününüz varsa ve havada müsait ise mutlaka bu turlara katılmalısınız.
Azra Erhat’ın yazmış olduğu Yunan Mitolojisi kitabına göre, Kos adasında Byssa ve Meropi adlı iki kız kardeşiyle birlikte yaşayan ve toprak işleriyle uğraşan Agron isimli yakışıklı bir delikanlı varmış. Bu üç kardeş toprak tanrıçasından başka hiçbir tanrıya saygı göstermedikleri için, tanrılar tarafından cezalandırılıp kuş biçimine sokulmuşlar. Meropis baykuş, Byssa martı, Agron ise yagmurkuşu haline dönüştürülmüş. Bu da Kos adasının bir efsanesi haline dönüşmüş.
Bir dahaki seferde yeni bir gezide buluşana kadar hoşçakalın.